DUY TRÌ VĂN HÓA DOANH NGHIỆP ĐỂ LUÔN KHÁC BIỆT VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Duy trì văn hoá doanh nghiệp không chỉ là bảo tồn giá trị cốt lõi mà còn là yếu tố giúp doanh nghiệp phát triển bền vững trong thị trường cạnh tranh. Trong bài viết này, Trường Doanh Nhân HBR sẽ chia sẻ những bí quyết để giữ vững bản sắc văn hóa, tạo nên sự khác biệt và xây dựng vị thế vững chắc trên thị trường

1. Văn hóa doanh nghiệp là gì?

Văn hóa doanh nghiệp (Corporate Culture) là hệ thống các giá trị, niềm tin, hành vi, thái độ và chuẩn mực chung mà mọi thành viên trong doanh nghiệp chia sẻ. 

Văn hóa doanh nghiệp được hình thành từ triết lý, mục tiêu, chiến lược và cách thức mà tổ chức tiếp cận với nhân viên, khách hàng, đối tác và cả cộng đồng. Đây là yếu tố duy nhất mà các đối thủ không thể sao chép và chính văn hóa tạo nên bản sắc độc đáo của mỗi doanh nghiệp.

>>> Xem thêm: TOP 6 CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH VĂN HOÁ DOANH NGHIỆP VỮNG MẠNH

2. Tại sao cần phải duy trì văn hóa doanh nghiệp?

Bàn về văn hoá doanh nghiệp, Mr. Tony Dzung - Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Doanh Nhân HBR khẳng định: “Văn hoá doanh nghiệp giống như mã gen di truyền của tổ chức. Nó không chỉ phản ánh cách doanh nghiệp vận hành mà còn cho thấy sự cam kết của tổ chức đối với những giá trị cốt lõi. Thông qua văn hóa, doanh nghiệp có thể tạo nên lợi thế cạnh tranh khác biệt và phát triển bền vững.”

Thực tế cho thấy, mặc dù nhiều doanh nghiệp đã xây dựng được văn hoá cốt lõi nhưng vẫn loay hoay không biết làm thế nào để truyền thông và duy trì nó theo thời gian. Dưới đây là một số vấn đề nhức nhối mà nhiều doanh nghiệp đang đối mặt:  

• Sự phân tán và mất bản sắc khi mở rộng quy mô: Khi doanh nghiệp mở rộng hoặc sáp nhập thêm các đơn vị mới, bản sắc văn hóa dễ bị mất đi nếu không được duy trì liên tục. Điều này gây khó khăn cho việc quản lý và duy trì tính nhất quán trong tổ chức, làm giảm hiệu quả hoạt động của các chi nhánh hoặc bộ phận mới.
• Thiếu sự gắn kết khi làm việc từ xa: Với xu hướng làm việc từ xa và hybrid, sự gắn kết của nhân viên với doanh nghiệp có thể giảm sút. Nếu không duy trì văn hóa doanh nghiệp sẽ khiến nhân viên có cảm giác cô lập, thiếu sự kết nối và giảm động lực làm việc.
• Mâu thuẫn và xung đột nội bộ giữa các phòng ban: Không duy trì văn hóa chung có thể dẫn đến xung đột trong nội bộ doanh nghiệp khi mỗi phòng ban có cách làm việc và định hướng riêng. 
• Khó khăn trong việc thu hút và giữ chân nhân tài: Nhân tài rất dễ bị thu hút bởi những doanh nghiệp có nền tảng văn hoá vững mạnh và phù hợp với giá trị cốt lõi của họ. Vì vậy, nếu doanh hóa doanh nghiệp lung lay, nhân sự giỏi sẽ sẵn sàng rời khỏi tổ chức.
• Khó khăn trong việc duy trì cam kết về văn hóa từ ban lãnh đạo: Khi lãnh đạo thay đổi hoặc không đặt trọng tâm vào văn hóa, văn hóa rất dễ mai một. Điều này khiến nhân viên dễ mất lòng tin vào tổ chức, ảnh hưởng lớn đến động lực làm việc và khả năng gắn bó lâu dài với tổ chức.
• Nhiều thế hệ nhân viên mới gia nhập doanh nghiệp: Với tốc độ tuyển dụng cao và sự gia tăng tỷ lệ nghỉ việc, nhiều thế hệ nhân sự mới sẽ gia nhập doanh nghiệp. Nếu không duy trì văn hoá, nhân viên mới sẽ có khó hòa nhập và không gắn bó lâu dài với tổ chức. 

Trong bối cảnh trên, duy trì văn hoá là chìa khóa giúp doanh nghiệp đảm bảo sự khác biệt và phát triển bền vững:

• Giữ vững tính thống nhất và bản sắc qua từng thời kỳ: Khi duy trì văn hóa doanh nghiệp, tổ chức có thể bảo vệ bản sắc văn hóa ngay cả trong giai đoạn mở rộng và phát triển, giúp đảm bảo rằng nhân viên ở các chi nhánh mới hoặc bộ phận khác nhau đều thấm nhuần giá trị cốt lõi. 
• Tăng khả năng gắn kết nhân viên trong môi trường làm việc linh hoạt: Duy trì văn hóa doanh nghiệp giúp tạo ra sự gắn kết chặt chẽ giữa các nhân viên ngay cả khi họ làm việc từ xa. 
• Thu hút và giữ chân nhân viên: Duy trì văn hóa doanh nghiệp giúp tạo ra hình ảnh tích cực, nhất quán và đáng tin cậy, từ đó thu hút những ứng viên có giá trị và tư duy phù hợp. Đồng thời, văn hóa nhất quán sẽ là cầu nối giúp nhân viên duy trì cảm giác thuộc về doanh nghiệp, từ đó giảm thiểu nguy cơ nghỉ việc.
• Giảm thiểu xung đột giữa các thế hệ nhân viên: Duy trì văn hóa doanh nghiệp cho phép tổ chức xây dựng và điều chỉnh các hoạt động, quy tắc và phong cách giao tiếp nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của các thế hệ khác nhau. Khi đó, mọi thế hệ trong tổ chức đều cảm thấy được trân trọng và hiểu rõ cách tương tác với nhau, giúp giảm thiểu xung đột và tạo sự hòa hợp.
• Củng cố cam kết của lãnh đạo trong việc duy trì giá trị cốt lõi: Khi văn hóa được duy trì, ban lãnh đạo sẽ thể hiện sự cam kết liên tục trong việc giữ vững và phát triển các giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Điều này tạo niềm tin cho nhân viên, giúp họ yên tâm và tiếp tục cống hiến.
• Giúp nhân viên mới nhanh chóng hòa nhập: Duy trì văn hóa doanh nghiệp giúp nhân viên mới dễ dàng hòa nhập vào tổ chức, vì họ có môi trường làm việc rõ ràng với các giá trị, quy tắc đã được thiết lập từ trước.

3. Bí quyết duy trì văn hóa doanh nghiệp bền vững

Duy trì văn hóa doanh nghiệp là hành trình dài, đòi hỏi lãnh đạo phải có tư duy quản trị và luôn giữ sự kiên định, bền bỉ. Dưới đây là 4 cách giúp doanh nghiệp duy trì văn hóa thành công.

3.1. Thiết lập tiêu chuẩn tuyển dụng rõ ràng

Tiêu chuẩn tuyển dụng không chỉ tập trung vào việc tìm kiếm những ứng viên có chuyên môn và năng lực đáp ứng yêu cầu công việc, mà còn chú trọng đến sự phù hợp với văn hóa và mục tiêu của công ty. Chỉ khi có sự đoàn kết và thống nhất, đội ngũ nhân viên mới có thể cùng nhau phát triển một nền tảng văn hóa bền vững. 

Trong quá trình tuyển dụng, ứng viên phải được cung cấp thông tin về công ty để có cái nhìn rõ ràng về văn hóa tổ chức. Đây cũng là điều mà Mr. Tony Dzung nhấn mạnh trong quá trình tuyển dụng để chọn lựa nhân tài phù hợp với tổ chức. Nếu nhận thấy bản thân không phù hợp, họ có thể tự chọn rút lui. Từ đó, doanh nghiệp sẽ loại bỏ những ứng cử viên có khả năng xung đột hoặc phá hoại văn hoá công ty.

🔥 KHÓA HỌC QUẢN TRỊ NHÂN SỰ DÀNH CHO SẾP - BÍ QUYẾT XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ VỮNG MẠNH THỜI ĐẠI 5.0 🔥

Là người lãnh đạo, bạn có đang:

• Cảm thấy "đuối sức" vì phải gánh vác quá nhiều công việc mà đội ngũ vẫn không hoạt động hiệu quả?
• Tỷ lệ nghỉ việc cao, nhân viên giỏi "rơi rụng" dần vì thiếu động lực và định hướng phát triển rõ ràng?
• Phòng ban rời rạc, quy trình lỏng lẻo, gây chồng chéo công việc và hiệu suất thấp?
• Loay hoay trong việc xây dựng một bộ máy nhân sự chuyên nghiệp, làm việc theo quy trình và đạt năng suất cao?

👉 Khóa học QUẢN TRỊ NHÂN SỰ DÀNH CHO SẾP sẽ giúp bạn giải quyết triệt để những vấn đề trên!

Mr. Tony Dzung - chuyên gia hàng đầu về quản trị nhân sự, với 8 năm tư vấn cho 35.000+ chủ doanh nghiệp, thiết kế nội dung riêng cho lãnh đạo doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam. Khóa học trang bị kiến thức chuyên sâu về quản lý nhân sự giúp doanh nghiệp phát triển vượt bậc trong 3-5 năm tới!

3.2. Quá trình hòa nhập của nhân viên ở doanh nghiệp

Không có cá nhân nào có thể hoàn toàn phù hợp với tổ chức ngay từ đầu. Vì vậy, quá trình hòa nhập vào doanh nghiệp là giai đoạn giúp nhân viên thích nghi và hiểu sâu hơn về văn hóa công ty. Đây cũng là cách để truyền tải và duy trì văn hóa doanh nghiệp đến các nhân viên mới. 

Quá trình hòa nhập có thể chia thành các giai đoạn sau:

1 - Giai đoạn trước khi gia nhập công ty

Trước khi bắt đầu làm việc, nhân viên thường mang theo những thái độ, giá trị và kỳ vọng của riêng họ về môi trường làm việc và văn hóa doanh nghiệp.

2 - Giai đoạn đối mặt với thực tế

Đây là lúc nhân viên bắt đầu kiểm chứng xem các kỳ vọng ban đầu của họ có phù hợp với thực tế tại công ty hay không. Nếu có sự khác biệt, họ cần trải qua một quá trình thích nghi để từ bỏ những giả định trước đó và chấp nhận các giá trị thực tế mà công ty đề cao. Nếu kỳ vọng khớp với thực tế, quá trình hòa nhập diễn ra nhanh chóng và góp phần duy trì văn hóa doanh nghiệp.

3 - Giai đoạn thay đổi và thích nghi

Trong giai đoạn này, nhân viên mới sẽ điều chỉnh và giải quyết những khác biệt đã phát hiện, học hỏi các kỹ năng cần thiết và đảm nhận tốt vai trò của mình trong công ty:

• Năng suất lao động: Khi nhân viên thành thạo kỹ năng và hiểu rõ công việc, năng suất làm việc sẽ tăng lên.
• Sự cam kết với tổ chức: Nhân viên sẽ gắn kết hơn với mục tiêu của công ty.
• Sự gắn bó lâu dài: Đây là yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của nhân viên mới về việc có tiếp tục làm việc lâu dài tại công ty hay không.

3.3. Lãnh đạo là nhân tố cốt lõi trong việc duy trì văn hóa doanh nghiệp

Mr. Tony Dzung khẳng định: “Văn hoá doanh nghiệp xuất phát từ chính thói quen và hành vi của lãnh đạo. Nhân viên sẽ sao chép thói quen và hành vi đó khi làm việc với lãnh đạo.” vì vậy, duy trì văn hóa doanh nghiệp là trọng trách hàng đầu của nhà lãnh đạo. 

Theo đó, lãnh đạo đóng vai trò quan trọng trong duy trì văn hóa doanh nghiệp qua các hoạt động định hướng, làm gương và truyền cảm hứng:

• Truyền đạt tầm nhìn và giá trị: Lãnh đạo cần xác định và truyền đạt rõ tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của tổ chức qua các buổi họp, bản tin nội bộ, giúp nhân viên hiểu và gắn kết với mục tiêu chung.

• Làm gương trong hành xử và phong cách làm việc: Bằng cách thể hiện các giá trị của công ty qua hành vi và cách làm việc hàng ngày, lãnh đạo khuyến khích nhân viên noi theo, từ đó duy trì văn hóa doanh nghiệp một cách tự nhiên và nhất quán.

• Truyền cảm hứng và động viên nhân viên: Các hoạt động khen thưởng, chia sẻ thành tựu hoặc hỗ trợ sáng tạo sẽ tạo động lực, khuyến khích tinh thần gắn bó và sự cống hiến từ nhân viên.
• Xây dựng đội ngũ kế thừa văn hóa: Đào tạo và phát triển quản lý cấp trung và nhân viên tiềm năng giúp duy trì văn hóa liên tục ngay cả khi có thay đổi nhân sự, đảm bảo văn hóa được truyền thừa bền vững.

3.4. Luôn giữ vững sự khác biệt trong bản sắc văn hoá doanh nghiệp

Một cách quan trọng để duy trì văn hóa doanh nghiệp là luôn giữ vững bản sắc văn hóa, tạo nên sự khác biệt rõ nét. Ngày nay, sản phẩm và doanh thu không còn là lợi thế cạnh tranh lâu dài, mà chính bản sắc văn hóa doanh nghiệp - những đặc trưng và giá trị độc đáo - mới là yếu tố tạo nên thương hiệu và độ nhận diện bền vững. Văn hóa doanh nghiệp độc đáo giúp tổ chức nổi bật trong mắt khách hàng, đối tác và thu hút nhân tài, từ đó xây dựng hình ảnh và danh tiếng khác biệt trên thị trường.

3.5. Chú trọng đào tạo về văn hoá doanh nghiệp

Đào tạo nhân viên về văn hóa doanh nghiệp giúp họ thấu hiểu và thực hiện các giá trị cốt lõi, tạo nên một tập thể đoàn kết và mục tiêu chung. Điều này không chỉ tăng cường cam kết và gắn bó mà còn giúp chuẩn hóa hành vi, nâng cao chất lượng dịch vụ và sản phẩm. Đồng thời thúc đẩy sự phát triển và đổi mới lâu dài của doanh nghiệp.

Cách triển khai chương trình đào tạo để duy trì văn hóa doanh nghiệp:

1 - Xác định giá trị cốt lõi và tầm nhìn: Trước tiên, cần định nghĩa rõ ràng các giá trị văn hóa và mục tiêu mà doanh nghiệp muốn truyền tải. Đây là nền tảng để xây dựng nội dung đào tạo phù hợp.

2 - Xây dựng chương trình đào tạo cụ thể:

• Đào tạo bắt buộc cho nhân viên mới: Tổ chức các buổi định hướng (orientation) giúp nhân viên mới hiểu rõ sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi và các quy chuẩn văn hóa.
• Các buổi đào tạo định kỳ cho toàn bộ nhân viên: Đảm bảo rằng tất cả nhân viên đều tham gia các khóa học định kỳ nhằm củng cố và cập nhật những thay đổi về văn hóa và giá trị của doanh nghiệp.

3 - Áp dụng hình thức đào tạo phù hợp:

• Đào tạo trực tiếp hoặc trực tuyến: Tùy theo tình hình thực tế, có thể áp dụng phương thức trực tuyến hoặc trực tiếp. Sử dụng video, hội thảo, và các tài liệu văn hóa để dễ dàng truyền tải thông điệp.
• Mentorship và Coaching: Đưa ra các chương trình kèm cặp giúp nhân viên mới nhanh chóng hòa nhập với văn hóa công ty, nhận được sự hỗ trợ từ những người đi trước.

4 - Đánh giá và đo lường hiệu quả: Định kỳ đánh giá hiệu quả của chương trình đào tạo qua các khảo sát hoặc phỏng vấn. Từ đó, cải tiến nội dung đào tạo để đáp ứng sát hơn với nhu cầu của tổ chức và nhân viên.

3.6. Đánh giá mức độ tuân thủ và thực hiện các giá trị văn hóa của công ty

Để duy trì văn hóa doanh nghiệp, cần thiết lập một hệ thống đánh giá thưởng phạt nghiêm minh và công bằng. Doanh nghiệp nên khen thưởng những nhân viên có tinh thần bảo vệ và phát huy văn hoá doanh nghiệp. Đồng thời, xử phạt nghiêm khắc những cá nhân có xu hướng chống đối, phá hoại văn hoá doanh nghiệp.

Để đánh giá mức độ tuân thủ và thực hiện các giá trị văn hóa của công ty, có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Khảo sát nội bộ: Sử dụng khảo sát định kỳ để thu thập ý kiến từ nhân viên về mức độ hiểu và thực hiện các giá trị văn hóa. Câu hỏi có thể xoay quanh sự gắn kết, thái độ làm việc, và mức độ đồng thuận với các giá trị cốt lõi.
• Đánh giá hiệu suất liên quan đến văn hóa: Kết hợp các giá trị văn hóa vào tiêu chí đánh giá hiệu suất cá nhân và nhóm, giúp theo dõi xem nhân viên có thực hiện và áp dụng giá trị đó vào công việc hàng ngày hay không.
• Quan sát và phản hồi thực tế: Tổ chức các buổi phản hồi thường xuyên giữa quản lý và nhân viên, qua đó quan sát cách nhân viên tương tác và hành xử theo chuẩn mực văn hóa đã đề ra.
• Phân tích tỷ lệ nghỉ việc và gắn bó: Tỷ lệ nghỉ việc và gắn bó có thể là chỉ báo về mức độ phù hợp và hài lòng với văn hóa công ty. Tỷ lệ nghỉ việc thấp thường phản ánh sự hòa nhập tốt của nhân viên vào văn hóa.
• Đánh giá qua hoạt động và thành tựu: Xem xét các dự án, hoạt động nhóm và thành tích của nhân viên có phản ánh giá trị văn hóa hay không, từ đó đo lường mức độ ứng dụng và hiệu quả của văn hóa trong công việc thực tế.

Duy trì văn hóa doanh nghiệp là một hành trình đòi hỏi sự kiên trì và cam kết từ toàn bộ tổ chức. Khi văn hóa được duy trì, doanh nghiệp không chỉ trở nên nổi bật mà còn phát triển bền vững trong thị trường biến động. Trường Doanh Nhân HBR hy vọng rằng những cách tiếp cận trong bài viết sẽ là nền tảng để doanh nghiệp xây dựng văn hóa mạnh mẽ và tạo nên lợi thế cạnh tranh dài hạn.